Vaccinatie avontuur!
“Welkom op de pagina ‘’gezond op reis”, waar ik jullie niet alleen de schoonheid van bestemmingen laat verkennen, maar ook de belangrijke rol van gezond reizen wil benadrukken.
Als reizigersverpleegkundige, met praktijkervaring heeft mij doen inzien hoe cruciaal vaccinaties kunnen zijn, daardoor ligt dit thema me nauw aan het hart. Vaak wordt onderschat hoe essentieel het is om je goed voor te bereiden op reis, en daarom deel ik hier niet alleen inspirerende reisverhalen, maar ook inzichten over waarom gezondheidsmaatregelen en vaccinaties van uiterst belang zijn voor een zorgeloos avontuur rond de wereld.
Op deze pagina probeer ik jullie op een leuke en makkelijke manier kennis te laten maken met de verschillende reisvaccinaties. Zo kan je snel zien wat de ziekte inhoud en hoe je jezelf het beste kan beschermen, het zit soms in een klein hoekje. Helaas als het te laat is kan het je vakantie goed verpesten, laat dit dus niet gebeuren en lees je dus even goed in!
*Reisvaccinaties zijn persoonsgebonden en afhankelijk van je gezondheidstoestand. Op deze pagina vind je algemene info maar voor meer details voor je eigen situatie en reis, vraag voor meer informatie bij uw huisarts of ga langs bij de tropenkliniek in het ziekenhuis.
Verschillende soorten
vaccinaties
Wat is hoogteziekte ?
Hoogteziekte, ook wel acute bergziekte (AMS) genoemd, treedt op wanneer je lichaam moeite heeft om zich aan te passen aan de lagere zuurstofniveaus op grote hoogtes. Het komt vaak voor bij reizigers die snel stijgen naar hoogten boven de 3000 meter, bijvoorbeeld in landen zoals Peru, Colombia, Bolivia, … Als reizigers dit niet tijdig herkennen en behandelen, kan het leiden tot ernstige complicaties. Hoogteziekte wordt vaak over het hoofd gezien tijdens het voorbereiden van je reis en wordt dan ook nog is vaak zwaar onderschat.
De eerste milde symptomen van hoogteziekte: Hoofdpijn, misselijkheden waarbij eventueel braken, duizeligheid en vermoeidheid, slaapproblemen.
LET OP: In ernstige gevallen kunnen vochtophopingen in de hersenen en longen ontstaan, wat kan leiden tot symptomen zoals kortademigheid, verwardheid, coördinatieproblemen, … Dit zijn geen milde klachten meer en vereisen onmiddellijk actie.
Hoogteziekte is te voorkomen door je lichaam de tijd te geven om te acclimatiseren of makkelijk gezegd te wennen. Enkele belangrijke voorzorgsmaatregelen zijn:
- Stijg langzaam: Plan je reis zo dat je niet meer dan 300-500 meter per dag hoger slaapt boven de 2.500 meter. Neem rustdagen na elke 1.000 meter stijging.
- Acclimatiseer voldoende: Als je naar grote hoogten reist, verblijf dan eerst een paar dagen op een tussenhoogte om je lichaam te laten wennen.
- Blijf gehydrateerd: Drink voldoende water om uitdroging te voorkomen, maar vermijd overmatige vochtinname. Beperk alcohol en cafeïne.
- Luister naar je lichaam: Voel je je ziek of moe? Stop met stijgen en neem rust totdat de klachten verdwijnen.
Wat gebeurt er in je lichaam ?
Op grote hoogtes is de luchtdruk lager, waardoor er minder zuurstof in de lucht zit. Je lichaam probeert dit te compenseren door sneller en dieper te ademen en je hart harder te laten werken om zuurstof door je lichaam te pompen. Deze aanpassingen kosten tijd (acclimatisatie), en als dit proces te snel verloopt, kunnen er problemen ontstaan.
De klachten bij hoogteziekte worden veroorzaakt door:
- Zuurstoftekort in je weefsels: Het lichaam kan niet genoeg zuurstof opnemen voor normale functies, wat leidt tot vermoeidheid, hoofdpijn en misselijkheid.
- Verandering in drukverhoudingen: Op hoogte kunnen vocht en druk zich ophopen in de hersenen (hoogte-hersenoedeem) of de longen (hoogte-longoedeem), wat ernstige en levensbedreigende complicaties kan veroorzaken.
Wanneer is medicatie voor hoogteziekte nodig?
Medicatie kan worden gebruikt om hoogteziekte te voorkomen of te behandelen, maar het is geen vervanging voor goede acclimatisatie. Het meest gebruikte medicijn in NL en BE is: Acetazolamide (Diamox): Dit helpt het lichaam sneller aan de lagere zuurstofniveaus te wennen en kan preventief worden gebruikt of bij milde klachten. Eigenlijk zijn het ook plaspillen die ervoor zorgen dat het het oedeem dus het vocht wat zich ophoopt in je lichaam te verwijderen, dus je neemt het best niet voor het slapengaan anders zit je heel de nacht op het toilet!
Medicatie wordt meestal alleen aanbevolen als je naar grote hoogten reist zonder voldoende acclimatisatietijd, of als je symptomen krijgt terwijl je niet verder kunt dalen denk hierbij aan overnachten boven de 3000m. Wanneer je ergens overnacht kan je niet zomaar s’nachts gaan dalen, dan is het dus verstandig om een behandeling voor hoogteziekte bij te hebben. Maar onthoud wel dat dalen nog steeds de allerbeste behandeling is tegen hoogteziekte.
Wanneer Medische Hulp Inschakelen? Als je symptomen zoals ernstige kortademigheid, verwardheid, of onduidelijke spraak ontwikkelt, kan dit wijzen op een ernstigere vorm van hoogteziekte, zoals hoogte-longoedeem of hoogte-hersenoedeem. In deze gevallen moet je onmiddellijk afdalen en medische hulp zoeken.
Voor hoogteziekte-pilletjes heb je een voorschrift nodig van een arts. Het zijn niet zomaar snoepjes die je zo overal kan kopen en gelukkig maar! Je arts of reizigersverpleegkundige gaat je ook het juiste advies geven hoe de medicatie te gebruiken.
Maak tijdig een afspraak voor je reisconsult!
Lange wachttijden en herhaalschema’s voor vaccinaties, zoals hondsdolheid of hepatitis B, maken een vroeg reisconsult essentieel. In Nederland geldt: je kunt nooit te vroeg beginnen. In België moet je voor een gele koorts-vaccin naar een tropisch instituut, niet naar de huisarts. Voorkom last-minute stress en regel het op tijd!
Zorg altijd dat je een goede reisverzekering afsluit!
Het hebben van een goede reisverzekering tijdens het reizen is essentieel. Onvoorziene situaties, zoals medische noodgevallen, verloren bagage of geannuleerde vluchten, kunnen je reis flink verstoren. Met een reisverzekering ben je beschermd tegen deze onverwachte kosten, zodat je met een gerust hart van je reis kunt genieten. Het biedt niet alleen financiële zekerheid, maar ook praktische ondersteuning, zoals hulp bij noodgevallen in het buitenland. Zorg ervoor dat je goed verzekerd bent, zodat je onbezorgd op avontuur kunt gaan!
Leuke wist - je - datjes
Wist je dat… er nog geen vaccin tegen malaria bestaat?
Veel mensen komen vol goede moed in de spreekkamer en zeggen: “Doe mij maar een prik tegen malaria!” Maar helaas, zo makkelijk is het nog niet. Malaria is een van die vervelende ziektes waar (nog) geen vaccin tegen bestaat. Maar geen paniek! Er zijn wel goede medicijnen beschikbaar die je beschermen tegen die vervelende muggen. Dus die prik, die moeten we nog even uitstellen…
Wist je dat… knuffelen met schattige katjes op vakantie je heel ziek kan maken?
Die lieve hotelkatjes in het buitenland zijn misschien onweerstaanbaar, maar pas op! Veel mensen komen terug van hun vakantie met verhalen over hondsdolheid, oftewel rabies. Helaas is het anti-serum in sommige landen moeilijk te vinden, en dat betekent vaak een snelle vlucht terug naar huis voor behandeling. Laat die schattige katjes dus maar even zitten, en geniet veilig van je vakantie!
Wist je dat… je vaccinaties op tijd moet regelen?
Wees er snel bij als je reisvaccinaties nodig hebt! Veel vaccinaties hebben soms twee prikken nodig met een maand ertussen. Dus dat last-minute reisje boeken een week voor vertrek en dan nog even snel langs de prikpost? Dat kan weleens te laat zijn! Zorg ervoor dat je op tijd je afspraak maakt bij een erkende organisatie zoals de GGD, huisarts of tropenkliniek. Zo ga je goed beschermd op pad!
Wist je dat… reizen naar een malariagebied met kleine kinderen geen goed idee is?
Klinkt dat all-inclusive tripje naar Zanzibar met je baby geweldig? Helaas is reizen naar een malariagebied voor kinderen onder de 5 jaar sterk af te raden. Zij lopen namelijk een veel hoger risico op ernstige gevolgen van malaria. Dus die zonnige bestemming kan beter nog even wachten tot de kleintjes wat ouder zijn. Veiligheid eerst!
Wist je dat… hoogteziekte bij 3000m kan toeslaan?
Staat Peru of een andere hooggelegen bestemming op je bucketlist? Lees je dan goed in over hoogteziekte! Veel reizigers onderschatten dit risico en krijgen onderweg ineens klachten. Hoogteziekte kan zelfs dodelijk zijn als je er niets aan doet. Gelukkig kun je medicatie halen bij je arts om klachten te voorkomen. Maar: beter voorkomen dan genezen, dus wees voorbereid!
Wist je dat… bepaalde medicatie invloed kan hebben op vaccinaties?
Sommige medicijnen kunnen ervoor zorgen dat je immuunsysteem minder goed werkt, en dat betekent dat je bepaalde vaccinaties niet mag krijgen. Hierdoor loop je op reis sneller ziektes op, zoals diarree of infecties. Als je medicatie gebruikt, is het handig om dit vooraf met je arts te bespreken. Extra advies of een antibioticakuur kan in sommige gevallen nuttig zijn om je goed voorbereid op weg te helpen.
Wist je dat… zwangerschap en reizen toch wel een dingetje is?
Reizen tijdens de zwangerschap vraagt om extra voorzichtigheid. In veel landen buiten Europa bestaat er namelijk een (kleine) kans op het Zika-virus. Zika is gevaarlijk voor de zwangerschap en kan zowel door de moeder als de vader worden overgedragen op de baby, omdat het virus tot wel 2 maanden in het bloed of sperma kan blijven. Dus ook toekomstige vaders moeten opletten als er een kinderwens is! Meer weten over Zika? Check mijn pagina voor de laatste informatie!
Wist je dat de tijgermug vooral overdag actief is?
Van zodra de zon opkomt tot de zon weer ondergaat is de tijgermug actief. Deze mug brengt verschillende tropische ziektes met zich mee waaronder Dengue en Zika. Daarom is het extra belangrijk om je ook overdag of je nu in de stad bent of in de jungle je goed in te sprayen met muggenspray incl. DEET.
Difterie,
Tetanus
en polio
D
Difterie is een ernstige bacteriële infectie die vooral de keel aantast. Het kan ademhalingsproblemen veroorzaken en zelfs levensbedreigend zijn.
Mensen kunnen elkaar besmetten via heel kleine druppeltjes uit de neus en de mond. Dit kan gebeuren door hoesten, niezen of praten en natuurlijk ook via direct contact zoals zoenen.
T
Tetanus is een bacteriële infectie die wordt veroorzaakt door een bacterie die vaak wordt aangetroffen in vuil en roest. Wanneer dit vuil of roest in een open wonde komt of je een brandwonde hebt, kan je tetanus oplopen. Maar dus ook door een dierenbeet, door het vuil in zijn mond.
Het kan ernstige spierkrampen en stijfheid veroorzaken, vaak in de kaakspieren, wat de reden is dat het soms “kaakklem” wordt genoemd. Zonder goede behandeling is tetanus dodelijk.
P
Poliomyelitis, ook wel polio of kinderverlamming genoemd, is een besmettelijke ziekte (via speeksel en ontlasting) veroorzaakt door het poliovirus. Het virus kan het zenuwstelsel aantasten, verlamming veroorzaken en tot de dood leiden.
Gelukkig is het aantal poliogevallen wereldwijd sterk afgenomen dankzij uitgebreide vaccinatieprogramma’s. In veel delen van de wereld is polio bijna uitgeroeid. Echter, in sommige landen waar toegang tot vaccinaties beperkter is, komen nog steeds sporadische uitbraken voor.
Met 1 prik ben je meteen weer 10 jaar beschermd!
Wist je dat er een vaccin is tegen een heel gevaarlijke teek?
Je moet niet speciaal ver reizen voor bepaalde reisvaccinaties. Er zijn heel veel verschillende soorten teken, helaas is de teken-encefalitis één van de gevaarlijke en komt deze ook veel bij ons in de buurt voor. Ga je veel wandelen in de natuur, informeer je over het TBE-vaccin!
Handige paklijst van
Reisgierig
Wie mag welke DEET ?
